Dzięki pomocy pani Jolanty Bochen, od której otrzymałem szkic kalendarium wydarzeń związanych z powstawaniem i działalnością Środowiska Tradycji Łacińskiej w Poznaniu w latach 1992 – 1999 oraz pana Filipa Libickiego, który przekazał mi dokumenty z tamtego okresu, mogę – po stosownych uzupełnieniach i sięgnięciu do innych źródeł – opublikować niniejszy post. Linkuję go na pasku bocznym w dziale „Trydencki Poznań” i będę informował o dodanych nowych informacjach i wprowadzonych poprawkach. Ufam, że po powrocie z urlopów i inne osoby zechcą włączyć się do współtworzenia kalendarium, jak i cyfrowej kroniki obejmującej 17 lat działalności PŚWTŁ. Oto:
A.D. 1992
CZERWIEC.
14 – 16.06. Wizyta x. Josepha Bisiga, Przełożonego Generalnego Bractwa Kapłańskiego Św. Piotra. 14.06 (niedziela), godz. 11.3o – Msza święta w kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa. Po południu spotkanie generała z wiernymi. 15 i 16.06 – Msze św. w kościele Najświętszej Krwi.
SIERPIEŃ.
6-9.08. Wizyta x. Johna Emersona FSSP. 6.08 (czwartek), godz. 18.1o – Msza św. w kaplicy ss. elżbietanek; 7.08 (piątek),godz. 7.45 – Msza św. w kaplicy M.B. Szkaplerznej, w kościele Bożego Ciała. Po południu spotkanie z wiernymi (w lokalu ZChN na Koziej); 8.08 (sobota) – Msza św., ponownie u M.B. Szkaplerznej; 9.08 (niedziela) godz. 11.oo – Msza św. w kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa o godz. 11.00, po Mszy spotkanie z wiernymi.
LISTOPAD.
21.11, godz. 12.oo – pogrzeb prof. Jędrzeja Giertycha w Kórniku: Msza św. Requiem, następnie uroczystości pogrzebowe na miejscowym cmentarzu. Zgodnie z wolą zmarłego Msza i pogrzeb odprawione zostały w rycie klasycznym.
A.D. 1993
LUTY.
6-8 lutego 1993 - wizyta x. Josepha Bisiga w Poznaniu. 6.02 (sobota), godz. 17.oo – Msza św. 7.02 (niedziela), godz. 11.oo – Msza św; o godz. 18.00 spotkanie z wiernymi w lokalu ZChN na ul. Koziej; 8.02 (poniedziałek), godz. 7.3o – Msza św. Wszystkie Msze św. celebrowane były w kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa.
KWIECIEŃ.
4-7.04 – rekolekcje wielkopostne głoszone przez x. Johna Emersona FSSP w kościele Najświętszej Krwi. 4.04 (Niedziela Palmowa), godz. 17.oo – Msza św. z nauką rekolekcyjną. 5-7.04 – Msze św. z naukami rekolekcyjnymi (godz. 7.30).
13.04 – narzeczeni, pp. Anna X i Jarosław Y (nazwiska ujawnię po uzyskaniu zgody) otrzymują z Kurii Diecezji Kaliskiej odmowę udzielenia Sakramentu Małżeństwa wg przedsoborowego Rytuału Rzymskiego. Odmawia się im także prawa do Mszy ślubnej celebrowanej w rycie klasycznym.
CZERWIEC.
9.06 – pierwsze (?) „trydenckie” spotkanie różańcowe u pp. Jurków.
A.D. 1994
STYCZEŃ.
23.01 – panowie Mariusz Krzyszkowski i Piotr Tryjanowski przesyłają w imieniu grupy wiernych prośbę adresowaną do arcybiskupa Jerzego Stroby, Metropolity Poznańskiego o „umożliwienie stałego udziału we Mszy świętej odprawianej według tradycyjnego rytu rzymskiego”. Do pisma załączają petycję podpisaną przez ponad 70 osób.
KWIECIEŃ.
5.04 – Arcybiskup Stroba, działając na podstawie Motu Proprio Ecclesia Dei wydaje pierwszy w Polsce indult na celebrację Mszy św. wg Mszału Rzymskiego z 1962 roku. Celebracje mają się odbywać raz w miesiącu. Wierni sami maja zapewnić sobie celebransa spośród księży inkardynowanych do Archidiecezji Poznańskiej. Metropolita nie udziela błogosławieństwa na kontakty z Bractwem Kapłańskim Św. Piotra.
MAJ.
23.05 – ks. kanonik Zygmunt Chwiłkowski (po uzgodnieniu z wiernymi i wyrażeniu zgody) otrzymuje od Arcybiskupa Metropolity dekret zlecający celebracje z zastrzeżeniem, że we Mszach mogą uczestniczyć tylko osoby, które podpisały petycję (sic!)
CZERWIEC.
12.06 (II Niedziela po Zesłaniu Ducha Św.), godz. 10.3o – pierwsza „indultowa” Msza św. w Polsce. Msza była celebrowana w kaplicy ss. serafitek.
LISTOPAD.
12.11 – Bractwo Kapłańskie Św. Piusa X rozpoczyna działalność duszpasterską w Poznaniu. W czasopismie „Zawsze Wierni” (nr 3) ks. Karl Stehlin napisze: „Sobota, 12 listopada. Wprowadzamy się do naszego domu w Poznaniu, który odtąd będzie nosił imię św. Piusa X. Jednak, jak dotychczas, tylko niewielu ze sporej liczby wiernych w Poznaniu, przywiązanych do Tradycji, zdecydowało się ujawnić. Czyżby obawa?”
A.D. 1995.
MAJ.
(początek miesiąca, data dzienna nieznana) – panowie Krzyszkowski i Tryjanowski przesyłają adresowany do abpa Stroby list opisujący sytuację grupy po roku odprawiania Mszy „trydenckich” i prosząc o zgodę na częstsze celebracje.
CZERWIEC.
11.06 – Przeniesienie miejsca celebracji Mszy św. do kaplicy ss. pasterek i zmiana godziny na 9.30.
30.06 – odpowiedź na list z początku maja. Przedłużenie ważności indultu o rok i brak zgody na częstsze celebracje.
W „Zawsze Wierni” (nr 5) ks. Karl Stehlin pisze: „Jak duża byłaby nasza poznańska wspólnota, gdyby tutejsi wierni rozumieli, że w dzisiejszym kryzysie Kościoła nie tylko chodzi o to by móc co cztery tygodnie uczestniczyć w tradycyjnej Mszy św., lecz także, by bronić naszej katolickiej wiary przed coraz silniejszym wpływem ekumenizmu. Tego jednak nie jest w stanie przekazać ksiądz, który tradycyjną Mszę św. odprawia nie z przekonania”.
PAŹDZIERNIK.
Dotychczasowy celebrans, ks. kan. Zygmunt Chwiłkowski zostaje zastąpiony przez ks. prof. Ludwika Wciórkę.
GRUDZIEŃ.
9.12 – chrzest Marii Mączkowskiej w kaplicy parafii Św. Mateusza Ap. i Ew na Os. Orła Białego. Szafarzem chrztu był x. profesor Ludwik Wiórka - z dekretu arcybiskupa ówczesny celebrans Mszy w rycie klasycznym.
A.D. 1996.
KWIECIEŃ.
27.04 – ingres nowego Metropolity Poznańskiego, arcybiskupa Juliusza Paetza.
CZERWIEC.
20.06 – Wystosowano pismo do nowego Metropolity, w którym złożono wyrazy czci, przedstawiono sytuację Środowiska i poproszono o audiencję.
SIERPIEŃ.
2.08 – x. Dariusz Olewiński prywatnie celebruje Mszę św. w kościele parafialnym św. Marcelina w Rogalinie.
PAŹDZIERNIK.
9.10 – poznańscy jezuici wystosowują pismo do Kurii Metropolitalnej z propozycją objęcia wiernych opieką i celebracji coniedzielnych Mszy św. Pismo zostaje złożone na ręce wikariusza biskupiego, ks. Stefana Schudego. W odpowiedzi sekretarz abpa Paetza przekazuje superiorowi ustną zgodę metropolity. Celebracje mają się rozpocząć 10.11, co jezuici ogłaszają w oficjalnych komunikatach.
LISTOPAD.
10.11 – bez podania przyczyn wycofano zgodę na coniedzielną celebrację Mszy w rycie klasycznym. Organizatorzy Mszy wydali komunikat do uczestników, w którym wyrażają smutek, informują o zaistniałej sytuacji, poruszają kwestię możliwości uczestnictwa we Mszach celebrowanych przez kapłanów z Bractwa Św. Piusa X apelując o cierpliwość i wyrażając nadzieję na zmianę sytuacji.
14.11. Wierni wystosowują list do Metropolity, w który przywołują dokumenty Stolicy Apostolskiej, cytaty z kardynała Ratzingera i dra Speamanna. Pytają „czy naprawdę proszą o zbyt wiele; czy cotygodniowa Msza święta w dawnym obrządku zagraża jedności Kościoła?” Informują także o działalności w Poznaniu Bractwa Św. Piusa. Dołączają podpisaną przez 86 osób petycję, w której proszą o pisemne potwierdzenie wydanej w październiku zgody na coniedzielne celebracje.
GRUDZIEŃ.
1.12 – panowie M. Krzyszkowski i J.F. Libicki przesyłają do Komisji Pontyfikalnej Ecclesia Dei list z opisem sytuacji zaistniałej w Poznaniu.
1.12. Wierni wystosowują kolejny list do arcybiskupa Paetza, w którym wyrażają zaniepokojenie faktem, że według dostępnych im informacji odpowiedź na ich prośbę i dekret w tej sprawie ma zastać przygotowany na podstawie Quattor Abhinc Annos z 3.X.1984, a nie na podstawie Motu Proprio Ecclesia Dei i przedstawiają aktualny stan prawny.
Panowie M. Krzyszkowski i J.F. Libicki przesyłają do Komisji Pontyfikalnej Ecclesia Dei list z opisem sytuacji zaistniałej w Poznaniu.
6.12 – sekretarz Komisji Ecclesia Dei, Msgr Camille Perl odpowiada na list z 1 grudnia. Potwierdza racje wiernych związane z koniecznością stosowania regulacji zawartych w Motu Proprio, a nie w Quattor Abhinc Annos.
A.D. 1997.
STYCZEŃ.
9.01 – wierni po raz pierwszy zebrali się na prywatne nabożeństwo różańcowe przy ołtarzu św. Piusa X w poznańskim Kościele Farnym.
15.01 – odpowiedź arcybiskupa Juliusza Paetza na dotychczasowe pisma. Metropolita wyraża zgodę na dwie celebracje w miesiącu i wyznacza jako miejsce ich sprawowania kościół Najświętszej Krwi. Informuje również o woli ich odprawiania wyrażonej przez o. dra Jerzego Szelmeczkę SI. Prośbę o audiencję pozostawia bez odpowiedzi. Odtąd celebracje odbywają się w I i III niedzielę miesiąca o godz. 16.oo.
MAJ.
6.05, godz.18.oo - organizowany w Domu Kolejarza wykład ks. Karla Stehlina z Bractwa Św. Piusa X pt. "Kryzys w Kościele - środki zaradcze".
SIERPIEŃ.
3.08 – niedzielną Mszę św. odprawił o. Benedykt Huculak OFM.
A.D. 1998.
MARZEC.
6.03 – J.F. Libicki w imieniu wiernych wystosowuje prośbę do Arcybiskupa Metropolity o zgodę na zorganizowanie rekolekcji wielkopostnych.
10.03 – wydana zostaje zgoda na organizację rekolekcji wielkopostnych pod warunkiem, iż wygłosi je kapłan Archidiecezji Poznańskiej.
KWIECIEŃ.
3-5.04 – rekolekcje wielkopostne w kościele Najświętszej Krwi Pana Jezusa głosi kanonik Stanisławski.
MAJ.
13.05 - umiera ojciec Jerzy Szelmeczka SI.
PAŹDZIERNIK.
13.10 – J.F. Libicki przesyła do Komisji Ecclesia Dei zapytania dotyczące interpretacji Motu Proprio, m.in. kwestii dotyczących Sakramentu Małżeństwa oraz Mszy żałobnej i obrzędów pogrzebu wg dawnego rytuału.
17.10 – odpowiedź Sekretarza Komisji Ecclesia Dei na list z 13.1o. Msgr Perl pisze m.in., że Motu Proprio nie reguluje kwestii innych Sakramentów poza Mszą św. i zarówno celebracja Sakramentu Małżeństwa jak i liturgia pogrzebu mogą zostać odprawione wg dawnych ksiąg jeśli biskup miejsca uzna to za stosowne.
22.10 – z Poznania wyrusza autokar z pielgrzymami udającymi się na Rzymskie uroczystości X-lecia wydania Motu Proprio Ecclesia Dei i powstania Bractwa Kapłańskiego Św. Piotra odbywające się w dniach 22-24 X. Pielgrzymi biorą udział w spotkaniu z Janem Pawłem II na Placu Św. Piotra i w konferencji z udziałem kardynała Ratzingera. Zwiedzają Rzym. W drodze powrotnej odwiedzają seminarium Instytutu Chrystusa Króla w Gricigliano pod Florencją.
LISTOPAD.
12-15.11 – w trackie wizyty w Polsce przebywał w Poznaniu przełożony generalny Bractwa Kapłańskiego św. Piotra, ks. Joseph Bisie. Towarzyszyli mu dwaj polscy klerycy Bractwa - Tomasz Dawidowski i Wojciech Grygiel. W odprawionej przez generała Mszy św. (bez wcześniejszej zapowiedzi) wziął udział abp Juliusz Paetz, Metropolita Poznański. Po Mszy arcybiskup przemówił do wiernych. Wyraził wzruszenie powodowane wspomnieniem własnej prymicji i zapewnił, że jego obecność na Mszy świadczy, iż wierni liturgii tradycyjnej znajdują się w sercu Kościoła. Wcześniej superior Bractwa św. Piotra, wraz z przedstawicielami poznańskich wiernych, został przyjęty przez bpa pomocniczego Zdzisława Fortuniaka.
GRUDZIEŃ.
2.12 – J.F. Libicki wystosowuje list do gwardiana poznańskiego klasztoru franciszkanów konwentualnych, o. Leszka Klekociuka, w którym wstępnie pyta o możliwość korzystania z ich świątyni na Wzgórzu Przemysła podczas – jak ma nadzieję – częstszych celebracji w rycie klasycznym.
17.12 – J.F. Libicki w imieniu wiernych wystosowuje list do abpa Paetza informując o aktualnej sytuacji Środowiska oraz prośbą o rozszerzenie możliwości celebrowania Mszy na wszystkie niedziele i święta, wyrażenie zgody na szafowanie pozostałych Sakramentów i wyznaczenie kapłana, który podejmie te obowiązki.
A.D. 1999
KWIECIEŃ.
7.04 – arcybiskup Juliusz Paetz wydaje decyzję o przedłużeniu ważności dekretu z dn. 15.01.1997, co oznacza, że Msza nadal będzie celebrowana w dwie niedziele miesiąca w kościółku na ul. Żydowskiej.
LIPIEC.
17.07, godz. 9.oo – uroczysta Msza św. w 900. rocznicę wyzwolenia Grobu Bożego w Jerozolimie; Mszę celebrował ks. prałat Władysław Kołodziej w kościele św. Antoniego Padewskiego na Wzgórzu Przemysła (franciszkanie konwentualni). Oprawę muzyczną zapewnił Chór Poznańskie Słowiki pod dyrekcją prof. Stefana Stuligrosza.
Tego samego dnia w salach PTPN-u odbyła się konferencja naukowa z udziałem m.in. prof. Alicji Karłowskiej-Kamzowej. Patronat nad całością uroczystości objęła Marszałek Sejmu Alicja Grześkowiak, Dama Zakonu Grobu Bożego.
PAŹDZIERNIK.
2.10, godz. 15.oo – ślub pp. Agaty i Jacka Tomczaków w kościele św. Antoniego Padewskiego na Wzgórzu Przemysła.